Rozwody i sprawy rodzinne
Jedną z przyczyn ustania związku małżeńskiego jest rozwód. Orzekany jest on przez sąd okręgowy na skutek powództwa wniesionego przez jednego z małżonków. Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Zatem sama wola nie wystarczy do zakończenia małżeństwa.
Przesłanki pozytywne rozwodu
Przesłanką pozytywną, a zatem taką która musi zaistnieć, aby do rozwodu mogło dojść, jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Rozkład ma charakter zupełny w sytuacji, gdy doszło do zerwania między małżonkami jakichkolwiek więzi. W orzecznictwie i doktrynie prawa przyjęło się, że rozkład ten dotyczy więzi:
- psychicznej (emocjonalnej), tj. między małżonkami nie występują charakterystyczne dla małżeństwa uczucia miłości, wzajemnego szacunku czy troski. Często występuje wrogi stosunek aczkolwiek nie jest on konieczny do ustania tej więzi.
- fizyczna, tj. małżonkowie zaprzestali współżyć ze sobą cieleśnie. Jednak brak więzi fizycznej to także brak okazywania sobie wzajemnie uczuć.
- gospodarcza (materialna), tj. małżonkowie zaprzestali prowadzić wspólnie gospodarstwo domowe. Aczkolwiek jak przyjęło się w orzecznictwie fakt wspólnego zamieszkiwania nie stoi na przeszkodzie uznania, że więź materialna została zerwana, jeżeli taka sytuacja wynika z obiektywnie uzasadnionych przyczyn, np. jeden z małżonków nie ma możliwości zamieszkania w innym miejscu.
Z kolei rozkład pożycia małżeńskiego ma charakter trwały, jeżeli po przeanalizowaniu całego stanu faktycznego, stwierdzić należy że nie ma szans na odbudowanie więzi małżeńskich, czyli więzi psychicznej, fizycznej i gospodarczej. Przepisy prawa nie wskazuję jak długi okres czasu jest konieczny do stwierdzenia, że doszło do trwałego rozkładu pożycia. Ocena ta zależy od analizy okoliczności danej sprawy, jednak bierze się pod uwagę czas trwania małżeństwa, czyli im małżonkowie legitymują się dłuższym stażem tym czas ustania więzi powinien być dłuższy. Jak wspomniano wyżej ocena przesłanek pozytywnych rozwodu nie jest zależna od samej woli stron. Nawet jeżeli małżonkowie będą chcieli zakończyć swój związek to i tak sąd zobowiązany jest do oceny zasadności powództwa.
Przesłanki negatywne rozwodu
Jeżeli nawet sąd ustali, że występują przesłanki pozytywne, uzasadniające rozwiązanie małżeństwa przez rozwód to jeżeli stwierdzi wystąpienie przesłanek negatywnych, powództwo mimo to oddali. Wspomniane przesłanki negatywne:
- jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
- jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego
- jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
Dwie pierwsze wymienione przesłanki mają charakter wyłącznie ocenny. W konsekwencji sąd rozpatrujący daną sprawę po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i ustaleniu stanu faktycznego, może uznać że pomimo trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego rozwód nie może zostać orzeczony ze względu na wystąpienie jednej z przesłanek negatywnych.
Postępowanie rozwodowe
Postępowanie o rozwód inicjowane jest wniesieniem pozwu przez jednego z małżonków do sądu okręgowego. Konieczne jest także wniesienie opłaty od pozwu w wysokości 600 zł. Sam pozew musi spełniać wymogi formalne określone w kodeksie postępowania cywilnego. Często, szczególnie jeżeli między małżonkami jest spór co do winy rozkładu pożycia czy spraw związanych z opieką nad dziećmi, konieczne jest przygotowanie odpowiednich dowodów i odpowiednie poprowadzenia sprawy. Wydaje się, że do tego typu spraw rodzinnych zasadne jest skorzystanie z usług profesjonalistów. Niejeden adwokat specjalizuje się w prowadzeniu rozwodów. Najłatwiej znaleźć odpowiedniego adwokata w dużych miastach, takich jak np. Olsztyn. Generalnie sprawy rozwodowe nie należą do prostych i dobrze jak zajmie się nimi ktoś trzeci.
